9.Sınıf Demokrasi Ve İnsan Hakları Konu Anlatım

• Demokrasi kavramını ilk olarak MÖ 5. Yüzyılda Yunanlı tarihçi Heredot kullanmıştır.

 

• Demokrasi denilince “halk iktidarı”, “halk yönetimi” anlaşılır.

 

• “Demokrasi”nin klasik modeli, Eski Yunan dönemindeki şehir devletine (Polis) dayanır.

 

• Çağdaş demokrasinin şekillenmesinde 17. Yüzyıldaki Rönesans ve Reform hareketleri etkili olmuştur.

 

• Aydınlanma düşüncesinin temel özelliği nedir?

Daha rasyonel ve insana yönelen bir anlayış olması

 

• Demokrasi düşüncesinin temelinde hangi kavramlar bulunur?

Rıza ve sözleşme

 

• Demokrasi ilk olarak İngiltere’de daha sonra ABD’de ortaya çıktı.
• Demokrasi kavramı hangi olayla teorik durumdan pratik uygulama alanına aktarılmıştır?

1789 Fransız İhtilali ile

 

• Demokrasilerde halk,  iktidarı hangi yollarla denetleyebilir?

Sivil toplum örgütleri ve medya ile

 

• Temsili demokrasi kaça ayrılır?

1. Meclis hükümeti sistemi
2. Parlamenter sistem
3. Başkanlık sistemi

 

• Başkanlık sisteminin en iyi örneğini hangi ülkede görürüz?

ABD

 

• Parlamenter sistemi kullanan ülke ise İngiltere’dir.
• Demokraside iktidarın belirlenmesinde en etkili yol nedir?

Seçimler

 

• Seçimlerin yönetimi ve denetimi Yüksek Seçim Kurulunca yapılır.
• TBMM 5 yılda bir yapılan seçimler sonucu seçilen 550 milletvekilinden oluşur.
• Belirli bir program çerçevesinde üyelerinin düşünce ve çıkarlarını gerçekleştirmek için, iktidarı kısmen ya da tamamen elde etmek için örgütlenmiş gruplara ne denir?

Siyasal Parti

 

• İktidardaki partinin uygulama ve kararlarını denetleme ve eleştirme görevi kime aittir?

Muhalefete

 

• Ülkemizde demokratikleşme hareketleri 19. Yüzyılda başlamıştır.
• Osmanlı padişahının mutlak egemenliğini sınırlandıran ilk belge “Sened-i İttifak”tır.
• Demokratik kişi hak ve özgürlükleri bakımından ilk Osmanlı belgesi 1839 tarihli Tanzimat Fermanı’dır.
• Kırım Savaşı’ndan sonra Batılıların Osmanlı Devleti’nin iç işlerine müdahalelerini önlemek amacıyla 1856 Islahat Fermanı çıkmıştır.
• Müslümanlar ile Hristiyanlar arasındaki eşitsizliğin kaldırılması “Islahat Fermanı” ile gerçekleşmiştir.
• İlk yazılı Türk anayasası 1876 tarihli Kanun-i Esasi’dir.
• 1876 tarihli Kanun-i Esasi’de eksik olan nedir?

Hak ve özgürlüklerin güvenceye bağlanmamış olması

 

• Cumhuriyet sonrası başlıca anayasalarımız hangileridir?

1921, 1924, 1961, 1982

 

• Hazırlanışında 18. yüzyıl aydınlanma düşüncesinin ve 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin getirdiği ilkelerin bulunduğu anayasa hangisidir?

1924 anayasası

 

• Temel hak ve özgürlükleri güvenceli bir duruma getiren anayasa hangisidir?

1961 anayasası

 

• 1961 anayasasında siyasal iktidarın yetkisini sınırsızca kullanmasını önlemek ve özgürlükleri korumak için ne yapılmıştır?

Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.

 

• “Kamu düzeni” kavramını oluşturan üç öge nedir?

1. Güvenlik
2. Dirlik ve esenlik
3. Sağlık

 

• Kamusal görev, yetki ve kaynakların toplumsal düzenin temelini oluşturan hukuksal normlara aykırı olarak özel çıkarlar için kullanılmasına ne denir?

“Yolsuzluk”

 

• Temel hak ve özgürlüklerle ilgili bir bölüme yer verilmeyen anayasa hangisidir?

1921 anayasası

 

• Esas olarak hoşgörüyü vurgulayıp çoğunluğun egemenliğinden bireyin korunmasını ön plana çıkarıp demokrasi anlayışına olumlu katkı yapan düşünür kimdir?

John Stuart Mill

 

• “Yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin birbirinden ayrılması gerekir.” Diyen düşünür kimdir?